Postacı, Giritliler,Epimenides

Bu gün erken saatlerde yarın yayınlayacağım Pazar yazısı kaleme almak için çalışmaya başladım.

Öncelikle  Postacının yaptığını yaptım, bilgileri dolaşmaya çıktım.

. Hani bilirsiniz postacı hafta sonu tatilinde şehri dolaşmaya çıkmış diye bir espri vardır  görev ve keyifi birbirinden ayıramayan bazı kendinibilmezler de bu duruma pek güler.

Ben de bu gün garip olarak kabul edilebilecek yaşantı ve görüşe sahip sahip bir filozofu biraz araştırmak istedim.

Önüme Epimenides çıktı yarı efsanevî bir Yunan filozof – şair.

Efsaneye göre Zeus için bir mağarada 46 yıllık (bazı değişik bilgilere göre 57 yıl)  bir uykuya dalmış ve bu uykudan uyandığında Zeus tarafından kendisine verilen öngörü yeteneğine sahip olmuştur.

M.Ö 7. veya M.Ö. 6. yüzyılda yaşadığı kabul edilen Yunanlı  kahin ve filozof – şairdir.Giritlidir. Babasının koyunlarını otlatırken, o Cnossus yakınındaki Dictaean’da bir mağarada derin bir uyku içine düşmüş olduğu söylenir.

Bu tatil gününde bu adam da nereden çıktı diyenlere Epimenides Paradoksunu hatırlatmak isterim.

Epimenides paradoksu mantıktaki bir sorundur. Bu sorun yukarıda tanıtmaya çalıştığım Giritli filozof Epimenides‘in ardından adlandırılmıştır. Filozof şöyle demiştir: ” Tüm Giritliler, her zaman yalancıdır”.

Paradoks şuradan kaynaklanmaktadır:

  1. Eğer “tüm Giritliler yalancıdır” önermesini doğru kabul edersek, kendisi de Giritli olan Epimenides’in yalancı olması gerekir. Eğer Epimenides yalancıysa, tüm söyledikleri gibi, “tüm Giritliler yalancıdır” önermesinin de yanlış olması gerekir. Doğru söylediğine inanırsak yalan söylediğini anlıyoruz. Önermenin hem doğru hem yanlış olduğu sonucu çıkar.
  2. Eğer “tüm Giritliler yalancıdır” önermesi yanlış kabul edersek, kendisi de Giritli olan Epimenides’in doğru söylüyor olması gerekir. Şu halde, “tüm Giritliler yalancıdır” önermesi doğru olmalıdır. Yine çelişkili bir sonuç çıkar.
  3. Bir önerme hem doğru hem yanlış olamaz.

Burda gözden kaçırılan ve yıllarca matematikçilere yanlış hesaplamalar yaptıran küçük bir püf noktası vardır ve o da şudur:

  1. “Bütün Giritliler yalancıdır” önermesinin tersi
  2. “Bütün Giritliler doğrucudur” değildir. doğrusu
  3. “En az bir Giritli vardır ki, doğrucudur” olması gerekmektedir

HER kelimesinin tersinin EN AZ BİR cümlesi olduğunun keşfinden sonra matematikdeki bu tıkanıklık aşılmış, ve aslında epimenides paradoksunun aslında bir paradoks olmadığı ortaya çıkmıştır.

Bu bloğumu nevruz kutlamalarını büyük bir kardeşlik ve başarı öyküsü olarak sunan, İsrailin 3 sene sonra Obama memleketlerinde iken özür dilemesinin büyük bir siyasi zafer olarak adlandıran ve bu durumu protesto edecek 300-500 kişiyi bile toplayamayan değerli Giritlilerimize armağan ediyorum.

Hepsinin yolu açık geleceği aydın olsun.

 

Yorum yapın